• okudum
    • okuyorum
    • okumak istiyorum
  • youreads puanı (8.35)
çanlar kimin için çalıyor - ernest hemingway
ispanya iç savaşı; dağlarda verilen özgürlük mücadelesi; sadakat ve cesaret, aşk ve yenilgi ve bir idealin trajik ölümü.

dönemin birçok sanatçısı gibi ispanya iç savaşı'na da katılan hemingway, bu savaşı anlatan güçlü romanı çanlar kimin için çalıyor'u 1940'ta yayımladı. çok geçmeden sinemaya da uyarlanan roman, iç savaşa sürüklenen bir ülkenin, özgürlükleri için canlarını ortaya koyan insanlarını, onların arasında yer almış bir yazarın tanıklığıyla anlatıyor. (arka kapaktan)


  1. faşistlerin galibiyetiyle sonuçlanan ispanya iç savaşında (1936-1939); cumhuriyet ordusunda patlayıcı uzmanı aslında abd'li bir akademisyen olan robert jordan'ın (ingles), yürütülecek bir harekat için stratejik öneme sahip köprüyü, düşman hatlarında asker olmayan bir avuç cumhuriyetçi ile etkisiz hale getirme hikayesini konu alan gerçekliğe yakın kurguya sahip hemingway romanı.

    !---- spoiler ----!

    hikayenin kurgusu tarihsel boyutuyla da düşünülecek olursa, sonu-seyri az çok tahmin edilebilmesi açısından çok da etkileyici olmamakla birlikte bence kitabın özgünlüğü; dil, satır araları ve yaşanılan durumların tasvirleriyle yaratılabilen empati kolaylığında.

    anlık, genelde ifadede yetersiz kalınılan durumları hissettirebilecek ölçüde tasvirler barındırması. bunun yanı sıra kitap içerisinde, sıkı ve heyecanlı aksiyonların olduğu bölümler de var.

    iç savaş esnasında yaşanan insanlık dışı olaylar, hemingway'in takıntı derecesinde ilgilendiği boğa güreşleri ve boğa güreşiyle ilişkilendirdiği metaforları, sevgiye ya da hayatı anlamlı kılmaya dair çabaları roman zamanına göre geçen bir dakika içerisinde dahi görebiliyorsunuz.

    her ne kadar doğruluğundan şüphe olunmayacak bir nedenselliğe, 'ulvi amaca' dayandırılsa da bir insanın hayatına son vermenin sebep olduğu vicdani karmaşa.

    "zeis 8- misli güçlendirici dürbünüyle robert jordan, sigarasını tellendirip nöbetçi kulübesinin duvarına yaslanan adamın yüzünü gördü. sonra dürbünü indirip katladı ve cebine koydu...

    ona bir daha bakmayacağım, dedi kendi kendine." (o, harekatın başlamasıyla vuracağı köprü kenarındaki nöbetçi)

    savaşın ve yaşanabileceklerin sonunu soğukkanlı bir gerçeklikle harekat öncesinde gören, ölüm sonucuna kayıtsız bir tutum gösteren ingles, harekata hazırlık süresi olan 3 günlük süre içerisinde hiç tatmadığı duyguların olduğunu görür ve ölüm ile artık kaybedeceği şeyler olduğunu fark eder ama gene de başta söylenen 'ulvi gerekçeler' ağır basar.

    !---- spoiler ----!